فهرست مطالب
سنگ مرمر کندوگلیا از دره آسولا تا کلیسای جامع میلان
تمام کسانی که به کشور ایتالیا و شهر میلان سفر کرده اند، به دیدن کلیسای جامع میلان رفته اند. بنایی پر خاطره، باشکوه و وهم انگیز. نمای بیرونی آن سفید و روشن است. سنگی که آن را مزین کرده است سنگی است موسوم به سنگ مرمر کندوگلیا. سنگی سفید و صورتی که زمانی که نور خورشید به آن می تابد آواز مردمان شهر کوچکش یعنی مرگازو را سر می دهد. بوی دریا و نمک و ماهی و سردی سنگ ها هنوز هم در لا به لای لایه های این سنگ خفته است و منتظر است مسافری از دره آسولا دوباره برایش آهنگی بنوازد و او بیدار شود و بدرخشد. درست مثل زمانی که در دره اش 600 سال پیش خفته بود. اما ماجرای این سنگ چیست؟ چطور مرمر کندوگلیا از دره آسولا در رشته کوه های آلپ سر از میلان و کلیسای جامع آن در آورد. این داستانی است درازای تاریخ 600 کلیسا اگر عاشق شنیدن داستان‌اش هستید تا انتها کنار من باشید.
سنگ مرمر کندوگلیا و داستان سفرش
کسانی که سنگ مرمر کندوگلیا را از نزدیک دیده اند این طوری آن را توصیف می کنند: زیبایی کریستالی به رنگ گل رز صورتی. این سنگ که از نظر فیزیکی و شیمیایی مقاومت استثنایی دارد، سهم فوق العاده ای در ایجاد تصویری باشکوه از کلیسای جامع میلان داشته است.
جیان گالیاتزو ویسکانتی ابتدا تصمیم گرفت برای ساخت کلیسای جامع میلان از آجر استفاده کنند. طرح اولیه آن نیز به همین شکل بود اما وی تصمیم خود را عوض کرد و در 24 اکتبر 1387 میلادی دستور استخراج سنگ مرمر کندوگلیا را صادر کرد. بدین منظور مالیات معدن را صفر اعلام کرد و هزینه حمل و نقل آن از مبدا به مقصد رایگان بود. کار حمل و نقل رایگان سنگ از طریق آبراه ها نیز به ونراندا فابریکا از این طریق اعطا شد.
مواد اولیه که سنگ مرمر کندوگلیا بود، از شهری نزدیک رودخانه به نام تاوس به دریاچه مگیوره و از آنجا به امتداد رودخانه تیچینو و کانال بزرگ ناویلیو منتقل می شد. از آنجا هم به اسکله سنت استورگیو منتقل میشد. در نهایت سنگ در میان سیستم رودخانه هایی عبور می کرد که فابریکا طراحی کرده بود. در آخر سنگ به دریاچه کوچکی می رسید که فقط چند صد متر از محل احداث کلیسا و قلب شهر دور بود. این دریاچه که لاگتو نام داشت، بعدها از بین رفت ولی هنوز در ایتالیا و در شهر میلان خیابانی که زمانی دریاچه در آن قرار داشت را به نام لاگتو می شناسند.
ساختار شیمیایی و فیزیکی مرمر کندوگلیا
در نگاه اول که سنگ مرمر کندوگلیا را نگاه کنید، متوجه وجود رنگ صورتی در بخش های زیادی از سنگ خواهی شد. ساختار شیمیایی این سنگ درست مانند دیگر سنگ های مرمر از کربنات کلسیم است. با این تفاوت که به مرور زمان رگه هایی از اکسید آهن توانستند راه خود را به درون سنگ پیدا کرده و در کش و قوس لایه های زمین، هرچه بیشتر به درون سنگ و ساختار آن نفوذ کنند. این وجود اکسید آهن است که سبب رنگ صورتی زیبای این سنگ شده است. همین رنگ صورتی خاص سنگ مرمر کندوگلیا است که آن را از سنگی سرد و ساده، به سنگی زیبا و لطیف تبدیل کرده است. رنگ صورتی خاص سنگ وجه ای روشن و مقدس به کلیسای جامع میلان بخشیده است.
به طور تخصصی اگر بخواهیم در مورد ساختار های فیزیکی و شیمیایی سنگ کندوگلیا صحبت کنیم، سنگ مرمری است که از منطقه آلپ استخراج شده و به طور گسترده ای برای ساخت و تزئین بناهای شاهکار و بناهایی استفاده شده است که اغلب به میراث بزرگ فرهنگی تبدیل شده اند.
در نگاه اول که سنگ مرمر کندوگلیا را نگاه کنید، متوجه وجود رنگ صورتی در بخش های زیادی از سنگ خواهی شد. ساختار شیمیایی این سنگ درست مانند دیگر سنگ های مرمر از کربنات کلسیم است. با این تفاوت که به مرور زمان رگه هایی از اکسید آهن توانستند راه خود را به درون سنگ پیدا کرده و در کش و قوس لایه های زمین، هرچه بیشتر به درون سنگ و ساختار آن نفوذ کنند. این وجود اکسید آهن است که سبب رنگ صورتی زیبای این سنگ شده است. همین رنگ صورتی خاص سنگ مرمر کندوگلیا است که آن را از سنگی سرد و ساده، به سنگی زیبا و لطیف تبدیل کرده است. رنگ صورتی خاص سنگ وجه ای روشن و مقدس به کلیسای جامع میلان بخشیده است.
این سنگ از زمان روم در منطقه استخراج شده است. اما تشکیل آن به دوره پالئوزوئیک باز می گردد. در حین بررسی این سنگ، زمین شناسان متوجه شدند که بخش قابل توجهی از این سنگ مربوط به پوسته قاره ای است که از عمق بسیار زیاد زمین به بالا آمده است.
در ساختار شیمیایی سنگ کندوگلیا 80 الی 85 درصد CaCO3 دیده می شود به همین دلیل به آن سنگ مرمر کلسیتیک گفته می شود. 15 تا 20 درصد سایر مواد معدنی عمدتا دیوپسید و ترمولیت هستند. اما رنگ صورتی و خاکستری مشخصی نیز درون سنگ دیده می شود. در برخی از بخش های معدن سنگ مرمر کندوگلیا، نوعی از این سنگ وجود دارد که کانی هایی مانند کوارتز، اپیدوت باریت، Ba-feldspar و به ندرت فلوگوپیت و ترکیب سولفیدها در آن یافت می شوند. این سنگ ها که از خانواده کندوگلیا هستند
دارای بافتی سفید و صورتی بوده رگه های خاکستری نیز در آن دیده می شوند. وجود دیوپسید و ترمولیت سبب به وجود آمدن رنگ صورتی و سبز لایه های این سنگ خاص هستند.
سنگ دارای دانه ها و بافت بیش از 3 میلی متر است به همین دلیل آن را از نظر ساختار فیزیکی در دسته سنگ های مرمر دانه درشت قرار می دهند.
معدن سنگ مرمر کندوگلیا
معادن سنگ مرمر کندوگلیا در ابتدا در نزدیکی دهکده بودند اما بعدا از نظر مکانی به سطوح بالاتر برده شدند. در حال حاضر 5 معدن وجود دارد که همگی زمانی برای استخراج این سنگ استفاده شده و یا هنوز هم فعال هستند.
- معدن مادر: این معدن از سال 1908 تا کنون فعال است. معدن زیر زمینی بوده و در ارتفاع 560 متری از سطح دریا قرار گرفته است.
- معدن کارتون: معدنی روباز و رها شده
- معدن کرنوو غربی: معدنی روباز و رها شده
- معدن کرنوو شرق: معدنی روباز و فعال که در ارتفاع 860 متری سطح زمین قرار دارد.
- معدن مرگازو: این معدن نیز رها شده و روباز بوده و در ارتفاع 950 متری سطح زمین قرار گرفته است.
مردم چطور به دره آسولا می‌روند؟
داستان مرمر صورتی کندوگلیا آنقدر باشکوه و جذاب است که مردم می خواهند خودشان از نزدیک آن را ببینند. قطعه سنگ های بزرگ و عظیمی که از همان ابتدای استخراج برای ساخت کلیسای جامع میلان از آن استفاده شده است. به دلیل تقدسی که این کلیسا دارد، مردم عاشق تکه تکه آن هستند. به همین دلیل کیلومتر ها سفر می کنند تا به شهر کوچک Mergozzo مرگازو سفر کنند و خودشان را به دره آسولا برسانند. سنگ صورتی و سفید جذابی را ببینند که زمانی اجدادشان به سختی آن را تراشیده و قطعه قطعه آن را برای ساخت بنای باشکوه کلیسای میلان استفاده کرده اند.
برای مسافرت مردم به این منطقه اتوبوس هایی در نظر گرفته شده است. مردم می توانند از قطار و ماشین شخصی نیز برای دیدن از معدن استفاده کنند.
استخراج سنگ مرمر کندوگلیا
استخراج سنگ مرمر کندوگلیا حتی با امکانات امروزی نیز بسیار سخت و دشوار است. این سنگ جزو مرمر های مقاوم و بسیار سختی است که در طبیعت یافت می‌شود. با این وجود در آن زمان Veneranda Fabbrica مسئول استخراج بود و ناامید نشد. او کاری کرد این سنگ از تمام مسیرهایی که در بالا توضیح دادیم به پایین بیاید و به محل انجام پروژه برسد.
معدن اصلی سنگ هنوز هم تامین کننده سنگ های کلیسای جامع میلان و چند کلیسا و برج معروف دیگر در ایتالیا است. به همین دلیل از معدن به خوبی مراقبت می شود.
استفاده های دیگر سنگ مرمر کندوگلیا
همان طور که در مورد این سنگ توضیح دادیم، سنگی گران بها است و استخراج آن نیز تقریبا مشکل و پر هزینه است. با این حال بعد از روند فرآوری آن، تکه های اضافی از آن باقی می ماند.
این تکه ها در اختیار عموم قرار می گیرند. چون سنگ های معدن کندوگلیا تنها برای استفاده های خاص بوده و برای مردم عادی استخراج نمی شوند، بنابراین تنها تکه های بزرگ و قابل استفاده آن را می توان به مردم داد تا از آن استفاده کنند.
بسیاری از افراد خوش ذوق و مجسمه ساز های قهار، از این سنگ برای درست کردن اشیا ظریف استفاده می کنند. اما در باور مردم محلی، سنگ کندوگلیا مقدس است و بنابراین از آن برای ساخت مجسمه های مسیح و مریم مقدس استفاده می کنند. برخی از مجسمه ساز ها از این سنگ برای ساخت جام های سنگی و… نیز استفاده می کنند. این سنگ استفاده های دیگری نیز دارد که تنها به استفاده در جزئیات و ریزه کاری های بنای کلیسای جامع میلان باز می گردد. زیرا کلیسا هنوز هم در حال کامل شدن است. برخی از مجسمه های معروف روی دیوارهای کلیسا نیز از همین سنگ درست شده اند.